فرانتس گوستاو تشنرتشنر، فرانتس گوستاو، مستشرق آلمانی و محقق در تاریخ اسلام و فرهنگ و ادبیات ایرانی و عثمانی است. ۱ - تولد تشنرتشنر در هشتم سپتامبر ۱۸۸۸/ یکم محرّم ۱۳۰۶ در بات رایشنهال آلمان به دنیا آمد. ۲ - تحصیلات تشنردر برلین تحصیلات مقدماتی و متوسطه را به پایان رسانید. از ۱۹۰۹/ ۱۳۲۷ در دانشگاههای بُن، برلین، مونیخ، ارلانگن و کیل تحصیل کرد و در ۱۹۱۲/ ۱۳۳۰ دکتری فلسفه گرفت. [۱]
نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۲]
غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
تشنر در پاریس و لندن به مطالعات خود ادامه داد.
۳ - شرکت تشنر در جنگدر ژوئیه ۱۹۱۵/ رمضان ۱۳۳۳ در جنگ جهانی اول شرکت کرد و در ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹/ ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ در مصر اسیر جنگی بود. [۳]
نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۴]
غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۴ - تدریس تشنر در دانشگاهدر ۱۹۲۲/ ۱۳۰۱ ش دانشیار دانشگاه مونستر شد، از ۱۹۲۹/ ۱۳۰۸ ش استاد بدون کرسی آن‌جا بود و در ۱۹۳۵/ ۱۳۱۴ ش صاحب کرسی شد. وی تا ۱۹۵۶/ ۱۳۳۵ ش در دانشگاه مونستر به تدریس تاریخ اسلام و زبان و ادبیات فارسی و عربی و ترکی پرداخت و در همین سال بازنشسته شد. [۵]
نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۶]
غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۵ - وفات تشنرتشنر در یازدهم نوامبر ۱۹۶۷/ بیستم آبان ۱۳۴۶ درگذشت. ۶ - آثار علمی تشنرفهرست آثار تشنر که در مجله اسلام چاپ شده، دربردارنده ۱۳۸ اثر تا ۱۹۶۲/ ۱۳۴۱ش است. وی در دانشنامه‌های گوناگون مقاله دارد، از جمله سه مقاله در چاپ اول و ۵۶ مقاله در چاپ جدید. حوزه پژوهشهای تشنر عبارت است از تاریخ و فرهنگ عثمانی که بخش بزرگی از آثار وی را شامل می‌شود، تاریخ اسلام و نیز تاریخ و فرهنگ ایران. برخی از آثار وی اینهاست: «ضحاک در اسطوره و نمادشناسی ایرانی»، «تصاویر لیلی و مجنون در نقاشیهای رضا عباسی»، «نمادشناسی نسخه های خطی مصور فارسی»، [۷]
کتاب سال هنر آسیایی، ج ۲، ش ۱، ۱۹۲۵، ویژه یادنامه ف.زاره، ص ۱۲۸ـ۱۳۵.
«ایران در قرون وسطا»، [۸]
تاریخ جهان، ج ۲، ۱۹۴۰، ص ۵۷۹ ـ۶۲۴.
«ایران در نخستین سده های هجری»، [۹]
کتابچه تاریخ جهان، ج ۱، ۱۹۵۴، ص ۱۰۳۱ـ۱۰۹۴.
«سفری به سوی زردشت و حافظ»، [۱۰]
اخبار وستفال، ۱۹۵۷.
«جشن نوروز پارسی».
وی فتوتنامه هاتفی را در یادنامه گئورگ یاکوب [۱۱]
لایپزیگ ۱۹۳۲، ص ۳۰۴ـ۳۱۶.
به چاپ رسانده است.
همچنین در ۱۹۴۴/ ۱۳۲۳ ش فتوتنامه ناصری را با مقدمه‌ای به آلمانی و بر اساس نسخه‌های کوپرولو/ کوپریلی (ش ۱۵۹۷) و ایاصوفیه (ش ۲۰۴۹) در لایپزیگ منتشر کرده است. [۱۲]
غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷ـ ۶۸، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
[۱۳]
نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۲، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۱۴]
احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، ج۱، ص۹۳ـ ۹۵، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).
تشنر نزدیک به سی وپنج سال درباره گروه‌های فتوت و فتوتنامه‌های اسلامی تحقیق کرد و مقالات فراوانی نوشت. شهرت وی بیش‌تر به سبب همین تحقیقات است. ۷ - حضور تشنر در ایرانوی در ۱۹۵۶/ ۱۳۳۵ش در ایران دو سخنرانی در این باره ایراد کرد که اولی با عنوان «گروه فتوت کشورهای اسلامی و نوع ظهور گوناگون آن‌ها مخصوصاً در ایران و کشورهای همجوار آن» در نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران [۱۵]
مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲، ص ۷۶ـ۹۴، ۱۳۳۵ ش.
و دومی با عنوان «نفوذ شعر کلاسیک ایران در ادبیات آلمان» در همان نشریه [۱۶]
مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۳، ص ۱ـ ۱۰، ۱۳۳۶ ش.
به فارسی منتشر شد. [۱۷]
غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
[۱۸]
نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱، تهران ۱۳۷۹ ش.
۸ - فهرست منابع(۱) فرانتس گوستاو تشنر، «گروه فتوت کشورهای اسلامی و نوع ظهور گوناگون آن‌ها مخصوصاً در ایران و کشورهای همجوار آن»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲ (۱۳۳۵ ش)، ش ۳ (۱۳۳۶ ش). (۲) احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش). (۳) نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، تهران ۱۳۷۹ ش. (۴) غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴). ۹ - پانویس
۱۰ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تشنر»، شماره۳۵۷۰. رده‌های این صفحه : تراجم | خاور شناسان
|